生shēng而ér眇miǎo者zhě不bù識(shí)shí日rì，，問(wèn)wèn之zhī有yǒu目mù者zhě。。或huò告gào之zhī曰yuē：：日rì之zhī狀zhuàng如rú銅tóng盤(pán)pán。。扣kòu槃pán而ér得dé其qí聲shēng，，他tā日rì聞wén鐘zhōng，，以yǐ為wèi日rì也yě。。或huò告gào之zhī曰yuē：：日rì之zhī光guāng如rú燭zhú。。捫mén燭zhú而ér得dé其qí形xíng，，他tā日rì揣chuāi樾yuè，，以yǐ為wèi日rì也yě。。日rì之zhī與yǔ鐘zhōng、、龠yuè亦yì遠(yuǎn)yuǎn矣yǐ，，而ér眇miǎo者zhě不bù知zhī其qí異yì，，以yǐ其qí未wèi嘗cháng見(jiàn)jiàn而ér求qiú之zhī人rén也yě。。

道dào之zhī難nán見(jiàn)jiàn也yě甚shén于yú日rì，，而ér人rén之zhī未wèi達(dá)dá也yě，，無(wú)wú以yǐ異yì于yú眇miǎo。。達(dá)dá者zhě告gào之zhī，，雖suī有yǒu巧qiǎo譬pì善shàn導(dǎo)dǎo，，亦yì無(wú)wú以yǐ過(guò)guò于yú槃pán與yǔ燭zhú也yě。。自zì盤(pán)pán而ér之zhī鐘zhōng，，自zì燭zhú而ér之zhī龠yuè，，轉(zhuǎn)zhuǎn而ér相xiāng之zhī，，豈qǐ有yǒu既jì乎hū？？故gù世shì之zhī言yán道dào者zhě，，或huò即jí其qí所suǒ見(jiàn)jiàn而ér名míng之zhī，，或huò莫mò之zhī見(jiàn)jiàn而ér意yì之zhī，，皆jiē求qiú道dào之zhī過(guò)guò也yě。。

然rán則zé道dào卒zú不bù可kě求qiú歟yú？？蘇sū子zi曰yuē：：道dào可kě致zhì而ér不bù可kě求qiú。。何hé謂wèi致zhì？？孫sūn武wǔ曰yuē：：善shàn戰(zhàn)zhàn者zhě致zhì人rén，，不bù致zhì于yú人rén。。子zi夏xià曰yuē：：百bǎi工gōng居jū肆sì，，以yǐ成chéng其qí事shì，，君jūn子zi學(xué)xué以yǐ致zhì其qí道dào。。莫mò之zhī求qiú而ér自zì至zhì，，斯sī以yǐ為wèi致zhì也yě歟yú？？

南nán方fāng多duō沒(méi)méi人rén，，日rì與yǔ水shuǐ居jū也yě，，七qī歲suì而ér能néng涉shè，，十shí歲suì而ér能néng浮fú，，十shí五wǔ而ér能néng浮fú沒(méi)méi矣yǐ。。夫fū沒(méi)méi者zhě豈qǐ茍gǒu然rán哉zāi？？必bì將jiāng有yǒu得dé于yú水shuǐ之zhī道dào者zhě。。日rì與yǔ水shuǐ居jū，，則zé十shí五wǔ而ér得dé其qí道dào；；生shēng不bù識(shí)shí水shuǐ，，則zé雖suī壯zhuàng，，見(jiàn)jiàn舟zhōu而ér畏wèi之zhī。。故gù北běi方fāng之zhī勇yǒng者zhě，，問(wèn)wèn于yú沒(méi)méi人rén，，而ér求qiú其qí所suǒ以yǐ浮fú沒(méi)méi矣yǐ，，以yǐ其qí言yán試shì之zhī河hé，，未wèi有yǒu不bù溺nì者zhě也yě。。故gù凡fán不bù學(xué)xué而ér務(wù)wù求qiú道dào，，皆jiē北běi方fāng之zhī學(xué)xué沒(méi)méi者zhě也yě。。

昔xī者zhě以yǐ聲shēng律lǜ取qǔ士shì，，士shì雜zá學(xué)xué而ér不bù志zhì于yú道dào；；今jīn者zhě以yǐ經(jīng)jīng術(shù)shù取qǔ士shì，，士shì求qiú道dào而ér不bù務(wù)wù學(xué)xué。。渤bó海hǎi吳wú君jūn彥yàn律lǜ，，有yǒu志zhì于yú學(xué)xué者zhě也yě，，方fāng求qiú舉jǔ于yú禮lǐ部bù，，作zuò《《日rì喻yù》》以yǐ告gào之zhī。。